Przez ostatnią dekadę w ani jednym roku nie udało się osiągnąć poziomu z 2008 r. A przecież wtedy budżet był niewielki. Dane pochodzące ze strony Urzędu Miejskiego przedstawia wykres pt. „Wzrost wydatków bieżących w Gminie Kostrzyn”. Nawet dziecko zauważy, co się dzieje – nie ma za co inwestować.

Na wydatki zaciągane są kredyty, ale też nastąpiła wysprzedaż majątku gminy. Majątek można sprzedać raz, a zdolność kredytowa jest ograniczona. Kredyty trzeba spłacać, a spłata kredytu rozciągnięta jest aż do 2041 r., ponieważ dochodów bieżących nie starcza, by raty były wyższe. Gmina emitowała też obligacje, a koszty obsługi długu wzrosły drastycznie do 5.040.000 zł w roku 2023. Wg planu na koniec grudnia 2023 wydatki bieżące przekroczyły dochody bieżące. Patrząc na wykres odnosimy wrażenie, że nieważne, jakie będą wpływy do budżetu gminy, wszystko jest wydawane na bieżące. Im większy wpływ, tym większa fantazja. Np. w roku 2017, gdy gmina przymierzała się do sprzedaży działki przy ul. Poznańskiej w Kostrzynie (w 2014 przystąpiono do zmian planów, by dochód przeznaczyć na wkład własny przy pozyskiwaniu środków unijnych dla Gminy), burmistrz Matysek zaczął wprowadzać program „Badamy Geny”, na który ten dochód miał być przeznaczony. Na koszt gminy odbywały się spotkania z przedstawicielami prywatnej firmy, z którą burmistrz zamierzał realizować pomysł, spotkania z mieszkańcami Kostrzyna i Siekierek, Rada Miejska podjęła uchwałę dającą możliwość przeznaczenia pieniędzy gminnych na ten cel. W rezultacie na koszt gminy miały być przeprowadzone badania genetyczne krwi, a nasze dane wrażliwe oddane do dyspozycji firmy, my mieszkańcy natomiast w zależności od wypełnionej ankiety mieliśmy otrzymać zaproszenie na badanie mammograficzne piersi, cytologię, lub badania prostaty. (Tyle, że - w praktyce - te badania były już dostępne, a firmy szukały chętnych do udziału w tych badaniach.) Program został wyciszony, bo środki które uzyskano – ponad 6 mln zł, wykorzystano do załatania dziury w budżecie. Wracając do wykresu: w latach 2006-2014 (przy dochodach od 27 do 42 mln zł) burmistrz Iwański potrafił wygospodarować z dochodów bieżących na inwestycje: 48 276 236 zł, natomiast - Matysek w latach 2015 – 2023 - jedynie 43 664 688 zł, czyli blisko 5 mln zł mniej - w czasach, gdy koszty inwestycji wzrosły wielokrotnie, a dochody bieżące wzrosły z 42 do 118 mln zł. Ciśnie się wniosek, że gmina jest źle zarządzana.

Koszty na obsługę długu są ponoszone co roku i zaplanowane w wydatkach aż do 2041 r. W jakich bankach zaciąga Gmina kredyty? Pięć milionów rocznie mniej na inwestycje to znacząca kwota.

Jakie działania burmistrza miały jeszcze wpływ na tak słaby wynik? - Słabe pozyskiwanie dotacji w tym środków unijnych na zaplanowane - lub konieczne do zrealizowania przez gminę - inwestycje. Dla przykładu, w ogóle nie podjęto próby pozyskania dofinansowania na rozbudowę przedszkola w Kostrzynie czy na zwiększenie miejsc w przedszkolach (np. przy szkołach). (Gminy miały wyznaczone terminy i były możliwości pozyskania m.in. środków unijnych na to zadanie). Odbyła się nawet w Urzędzie Miejskim dyskusja, podczas której informowałam o naborze i konieczności pozyskania środków unijnych, ale burmistrz nie zamierzał się wysilać, przeciwnie dążył do ograniczenia miejsc w przedszkolu gminnym, a zadanie zwiększenia ilości miejsc w przedszkolach w gminie przerzucono na operatora nowego przedszkola. (Środki unijne pozyskali prywatni właściciele przedszkoli: „Słoneczko” czy „Zielony Zakątek”.) Operator został uprzywilejowany w nowym systemie, zmiana miała wpływ na zmniejszenie liczby dzieci w przedszkolach niepublicznych i przedszkolu gminnym, a w sumie liczba dzieci w przedszkolach w całej gminie wzrosła jedynie o 28 dzieci. Co można zauważyć na wykresie:

Dalszy wzrost miejsc w przedszkolach zawdzięczamy inwestycjom wykonanym w przedszkolach niepublicznych. W roku 2022 liczba wszystkich dzieci w przedszkolach wyniosła 773. A jak poszybowały koszty? – Wzrosły dwukrotnie.

Ta zmiana organizacji miała wpływ na koszty utrzymania przedszkoli w gminie, mniejsze koszty byłby przy zwiększeniu liczby oddziałów w przedszkolu gminnym, przy zachowaniu jednej administracji. W 2019 koszt przedszkoli wyniósł – 5.670.599 zł, natomiast w 2022 r. już niemal dwukrotnie więcej - 10 402 347 zł, a liczba dzieci w tym czasie wzrosła jedynie o 19% z 650 do 773 w całej gminie. Koszty na rozbudowę przedszkola poniosłaby gmina raz, a zwiększone koszty utrzymania przedszkoli będzie ponosić co roku.

Takich przykładów zarządzania są dziesiątki. Np. Kontrowersyjną sprawą było odwlekanie remontu „Kostrzynianki” przez ponad 2 lata pod pretekstem oczekiwania na środki unijne, chociaż było wiadomo, że dotacja z tego źródła oznacza brak dochodu z najmu przez co najmniej 5 lat. Obiekt niszczał i nie przynosi od 2015 r. dochodu z najmu, wzrosły z tego tytułu wydatki bieżące budżetu gminy. Do dziś zresztą większość imprez organizowana jest w Sali Sportowej. Na termomodernizację MGOK pozyskano tylko 625.485 zł, to niewiele w porównaniu ze zwiększonymi kosztami na MGOK (z najmem: 2014 – 586.000 zł, a bez najmu: 2015 – 740.000 zł, 2016 – 931.000 zł, 2017 – 1.166.000 zł, 2018 – 1.300.000 zł, 2019 – 1.250.000 zł, 2020 – 1.050.000 zł, 2021 – 936.000 zł, 2022 - 1.770.000 zł, 2023 - 1.700.000 zł).

Nie chcę tu wyliczać błędów, ale ten rodzaj zarządzania gminą już się wyczerpał, bazował tylko na dobrej sytuacji ciężko wypracowanej przez poprzednią władzę, która zainwestowała w oczyszczalnię ścieków oraz aktywizację gospodarczą i poprzez budowę „obwodnicy” Kostrzyna, zapewniła wzrost wpływów do budżetu gminy w następnych latach. Jednak ostatnia dekada to tylko przejadanie tego potencjału. Oczyszczalnia zalana już ściekami, część ścieków wożona jest do innych gmin. Wpływy z „Biedronki” i innych firm rozdysponowane, inwestycje tylko odwleczone w czasie. Czas się obudzić, ponieważ problemy, które w ostatnich latach się skumulowały, cały czas pozostają do rozwiązania, a na opamiętanie obecnej władzy nie ma co liczyć: na „tonącym Titanicu zabawa będzie trwać do końca” a „zamiast chleba, są igrzyska” i obietnice.

Renata Lepczyk

---ARTYKUŁ PROMOCYJNY---