W najbliższą niedzielę mieliśmy wybierać prezydenta na pięcioletnią kadencję. O fotel głowy państwa ubiegało się 10 kandydatów: Robert Biedroń (kandydat Lewicy), Krzysztof Bosak (Konfederacja), Andrzej Duda (urzędujący prezydent, kandydat PiS), Szymon Hołownia (niezależny), Marek Jakubiak (niezależny), Małgorzata Kidawa-Błońska (Koalicja Obywatelska), Władysław Kosiniak-Kamysz (PSL), Mirosław Piotrowski (niezależny), Paweł Tanajno (niezależny) i Stanisław Żółtek (niezależny).

Ze względu na epidemię koronawirusa wybory miały odbyć się w formie korespondencyjnej. Przygotowywana była specjalna ustawa, która zakładała, że listonosze mieliby do naszych skrzynek wrzucić pakiet wyborczy składający się z karty do głosowania oraz oświadczenie, w którym mielibyśmy podać swoje dane osobowe, w tym numer PESEL.

Zdaniem wielu ekspertów, w tym prawników głosowanie w takiej formie nie byłoby tajne. Po za tym nie wszyscy otrzymaliby pakiety wyborcze, dotyczy to między innymi osób niezameldowanych czy przebywających za granicą. Duże zastrzeżenia budziło również przekazywanie danych osobowych Poczcie Polskiej – firmie, która zajmuje się dostarczaniem listów i przesyłek. Brak stosownych zabezpieczeń narażał nasze dane na wyciek. Wątpliwości budziło również samo oddawanie pakietów wyborczych do skrzynki pocztowej bez pokwitowania.

23 kwietnia o godz. 2:30 w nocy na skrzynki mailowe urzędów miast i gmin w całym kraju wpłynął mail od Poczty Polskiej z wnioskiem o wydanie spisu wyborców w celu przeprowadzenia głosowania drogą korespondencyjną.

– Mamy opinie prawne Związku Miasta Polskich, Stowarzyszenia Gmin i Powiatów Wielkopolskich. Pojawiła się informacja z Państwowej Komisji Wyborczej: "Podstawą do wydania danych ze spisu wyborów przez gminę może być wyłącznie wniosek podpisany podpisem elektronicznym. Do wniosku powinna być dołączona kopia rozstrzygnięcia administracji rządowej o nałożeniu na operatora wyznaczonego obowiązku, z którym wiąże się konieczność uzyskania danych ze spisu danych wyborców".
Z jednej strony mamy chronić dane osobowe, a z drugiej przychodzą nie nieformalne pisma, które mówią, że mamy udostępnić dane. Polecenie przekazania Poczcie Polskiej spisu wyborców uznaję za niezgodne z prawem – zaznaczył Marian Szkudlarek, burmistrz Swarzędza.

Danych osobowych Poczcie Polskiej nie przekazały również władze Kostrzyna.

– Nie, nie przekazaliśmy danych Poczcie Polskiej. Mieliśmy do tego duże zastrzeżenia – powiedział Waldemar Biskupski, zastępca burmistrza gminy Kostrzyn.

Wcześniej kilkunastu samorządowców, w tym burmistrz Kostrzyna, a także Nekli, Pobiedzisk, Kleszczewa Swarzędza, Kórnika, Czerniejewa, Murowanej Gośliny, Czerwonaka i wielu innych wydali oświadczenie, w którym sprzeciwiali się przeprowadzenia wyborów prezydenckich w dniu 10 maja.

"My, Wójtowie i Burmistrzowie, członkowie i sympatycy Ruchu Społeczno-Samorządowego Bezpartyjni – Wielkopolska, wyrażamy nasz zdecydowany sprzeciw wobec planowanego przeprowadzenia w dniu 10 maja 2020 roku wyborów prezydenckich. Uważamy, że w sytuacji rozprzestrzeniania się w naszym kraju epidemii koronawirusa będzie to absolutnie niepotrzebne narażanie życia i zdrowia zarówno głosujących, jak i członków komisji wyborczych.
Informujemy również, że w obecnych warunkach nie jesteśmy w stanie realizować działań związanych z organizacją wyborów, w tym przygotowywania informacji wyborczych, szkolenia członków komisji, zapewnienia obsługi informatycznej itp. To oznacza, że nie będzie możliwości skorzystania przez wyborców z ich konstytucyjnych praw wyborczych. Kierując się względami bezpieczeństwa wzywamy zatem stanowczo do przesunięcia terminu wyborów prezydenckich"

O znalezienie rozwiązań, które nie budziłyby wątpliwości prawnych i podejrzenia nie tylko o naruszenie obowiązującego ładu konstytucyjnego, ale i przyjętych w demokratycznym społeczeństwie zasad wolnych i uczciwych wyborów apelowali również biskupi.

– Zachęcamy, aby w dialogu między stronami poszukiwać takich rozwiązań, które nie budziłyby wątpliwości prawnych i podejrzenia nie tylko o naruszenie obowiązującego ładu konstytucyjnego, ale i przyjętych w demokratycznym społeczeństwie zasad wolnych i uczciwych wyborów – czytamy w oświadczeniu Episkopatu.

Z kolei politycy opozycji proponowali wprowadzenie stanu klęski żywiołowej, co z automatu oznaczałby przesunięcie wyborów o kilka miesięcy. Na to jednak nie chciał się zgodzić obóz rządzący.

Wiadomo już, że wybory prezydenckie nie odbędą się ani 10 maja, ani w innym możliwym majowym terminie (17 czy 23 maja). Na prawicy doszło do porozumienia pomiędzy Jarosławem Kaczyńskim a Jarosławem Gowinem.

Marszałek Elżbieta Witek ma ogłosić teraz nowy termin wyborów, po tym jak dotychczasowe głosowanie unieważni Sąd Najwyższy.

Wybory prezydenckie, w poprawionej formie korespondencyjnej, mają się odbyć najprawdopodobniej 12 lipca.

Fot: Janusz Ludwiczak