Wydarzenia, Sanniki, Historia, Gmina, Ciekawostki

230 lat temu w Sannikach urodził się generał Ignacy Prądzyński

20-07-2022 06:21   Janusz Ludwiczak

20 lipca 1792 roku w Sannikach urodził się Ignacy Pantaleon Prądzyński – generał dywizji Wojska Królestwa Polskiego, wódz naczelny powstania listopadowego. Uznawany za jednego z najwybitniejszych polskich strategów pierwszej połowy XIX wieku. Był też budowniczym Kanału Augustowskiego.

Ignacy Prądzyński pochodził ze szlacheckiej rodziny (syn Marianny i Stanisława Bronikowskich). Najpierw kształcił się w Poznaniu, później studiował w Dreźnie, po czym w 1807 roku dołączył do armii Księstwa Warszawskiego.

Był uczestnikiem kampanii 1809 i 1812, brał udział w wyprawie Napoleona na Moskwę. Za udział w bitwie nad Berezyną został odznaczony Złotym Krzyżem Orderu Virtuti Militari. Uczestniczył w bitwie narodów pod Lipskiem w 1813 r., a rok później w obronie Paryża. Został kawalerem Legii Honorowej.

W 1815 roku mając stopień majora wstąpił armii Królestwa Polskiego i dał się poznać jako inżynier wojskowy. Pełnił służbę w kwatermistrzostwie generalnym. Został odznaczony Orderem św. Anny II klasy z brylantami. W 1830 roku został nagrodzony Znakiem Honorowym za 20 lat służby.

Ignacy Prądzynski był autorem projektu budowy Kanału Augustowskiego, łączącego drogą okrężną dopływy Wisły z Bałtykiem poprzez dopływy Niemna, z pominięciem dolnego biegu Wisły.
Do realizacji projektu przekonał go gen. Maurycy Hauke: "Ja na żaden sposób nie mogę Księciu powiedzieć, że w polskich korpusach artylerii, inżynierii i kwatermistrzowstwa nie mam oficera, coby potrafił zrobić projekt kanału. Jeżeli sam się tego nie chcesz podjąć, powiedzże mi, ale pod odpowiedzialnością twego sumienia, kto to lepiej od ciebie zrobi”. Podjął się więc zadania, rozpoczął studiowanie zagranicznych opracowań, głównie francuskich i niemieckich, na temat regulacji rzek, budowy portów i śluz, produkcji oraz wytrzymałości materiałów i konserwacji kanałów.Był współzałożycielem Towarzystwa Prawdziwych Polaków, członkiem Związku Kosynierów i jednym ze współzałożycieli Towarzystwa Patriotycznego (1821).

Za przynależność do tajnych organizacji był więziony w latach 1826-1829.

Podczas powstania listopadowego, w latach 1830-1831 został podkomendantem Twierdzy Zamość, następnie kwatermistrzem generalnym Sztabu Głównego, dowódcą korpusu inżynierów, a następnie wodzem naczelny.Generał Ignacy Prądzyński był autorem planów wojny z Rosją, częściowo wykorzystanych przez generała Jana Zygmunta Skrzyneckiego. Był też twórcą planu koordynacji działań partyzanckich w Królestwie Polskim. Dowodził w wygranej bitwie pod Iganiami 10 kwietnia 1831 r. Po upadku powstania w latach 1832-1833 został zesłany, by w 1834 r. powrócić do Królestwa Polskiego.

Był jednym z najbardziej utalentowanych generałów polskich I połowy XIX wieku, autorem około 60 prac z dziedziny wojskowości oraz cennych dla historyka obszernych pamiętników m.in. "O sztuce wojennej – Kurs taktyki" oraz "Czterej ostatni wodzowie polscy przed sądem historii".

Zmarł 4 sierpnia 1850 r. Został pochowany na wyspie Helgoland, jednak jego grób nie zachował się. Został upamiętniony tablicą w pobliżu przystani portowej. Tablica pamiątkowa znajduje się również w Sannikach, gdzie się urodził.

Bibliografia:
• Jan Wysokiński, Generał Ignacy Prądzyński, KAW, 1985, s. 8
• Włodzimierz Łęcki: Gniezno i okolice. Wyd. I. Wydawnictwo Poznańskie, 1972, s. 110.
• Izba Muzealna Ziemi Kostrzyńskiej/Urząd Miejski w Kostrzynie.

Fot: Janusz Ludwiczak

ZOBACZ TAKŻE: Upamiętniono generała Ignacego Prądzyńskiego