Roman Szymański (pseud. Wacław Górecki) już w czasie nauki w Gimnazjum św. Marii Magdaleny w Poznaniu, do którego uczęszczał udzielał się społecznie. Wspólnie z kolegami założył z kolegami kółko "Marianów", którego celem było poznanie literatury polskiej. Współtworzył także przy gimnazjum konspiracyjne Towarzystwo Narodowe. Rozpoczął studia w seminarium duchownym w Poznaniu (1862), ale przerwał je w okresie powstania styczniowego. Walczył w szeregach powstańczych w Królestwie Polskim, brał udział w bitwie pod Nową Wsią i Brdowem. Nie trafił do niewoli i powrócił do Wielkopolski; podjął studia historyczne na Uniwersytecie Wrocławskim, które następnie uzupełniał (także w kierunku ekonomii) w Berlinie i Lipsku. W 1867 w Lipsku obronił doktorat z filozofii.
Następnie wrócił do Poznania, gdzie rozpoczął działalność dziennikarską. Pierwszym przejawem działalności publicystycznej Romana Szymańskiego była broszura ekonomiczna "Zasady towarzystw przemysłowych" (1868), wydana pod przybranym nazwiskiem Wacław Górecki. Rok później został redaktorem ilustrowanego tygodnika poznańskiego „Sobótka”, współpracował także z „Dziennikiem Poznańskim”, „Gazetą Toruńską” i „Przeglądem Polskim”. Propagował idee pozytywistyczne (m.in. publikacja O siłach moralnych w ustroju społecznym, 1870).
W 1871 r. objął stanowisko redaktora naczelnego nowego pisma „Orędownik”. Pismo, współfinansowane przez ziemian wielkopolskich, było skierowane przede wszystkim do mieszczan; pierwszy numer ukazał się 1 kwietnia 1871 r. Roman Szymański odstąpił nieco od linii politycznej ziemiaństwa, dążąc do politycznej aktywizacji mieszczaństwa; doprowadziło to wkrótce do wycofania się ziemian z finansowania – od końca 1872 redaktor wydawał pismo samodzielnie.
W okresie Kulturkampfu „Orędownik” głosił ostrą krytykę polityki pruskiej i bronił polskości Wielkopolski oraz pozycji Kościoła katolickiego. Redaktor Roman Szymański inicjował wiece polityczne oraz akcje petycyjne; zgromadził wokół siebie aktywny ruch mieszczański, określany mianem „ludowego” (pozostający jednak bez związku z tradycyjnym chłopskim ruchem ludowym). Aktywności Szymańskiego nie osłabiły kilkakrotne kary więzienia. Efektem jego działań było m.in. zwiększenie udziału polskiego mieszczaństwa w wyborach powszechnych do władz lokalnych i parlamentu Rzeszy niemieckiej.
W kolejnych latach Szymański popadł w konflikt z wieloma środowiskami politycznymi. Występował przeciwko socjalistom, a w latach 90. XIX wieku zaostrzyły się także stosunki z ziemiaństwem. Naraził się duchowieństwu, kiedy w trakcie walki o mandat w sejmie pruskim w 1893 wystąpił przeciwko arcybiskupowi Stablewskiemu; ostatecznie nie został wybrany, przegrywając ze Stefanem Cegielskim. Na przełomie wieków Szymański i kierowany przez niego ruch ludowy zyskał poparcie narodowej demokracji, która wkrótce (1906) przejęła wydawanie „Orędownika”. Szymański wszedł w skład zarządu Towarzystwa Akcyjnego Nowa Drukarnia Polska, ale stan zdrowia nie pozwolił mu na większą aktywność.
Roman Szymański zmarł 18 grudnia 1908 w Poznaniu, spoczywa na Cmentarzu Zasłużonych Wielkopolan na Wzgórzu św. Wojciecha. Był żonaty z Heleną Wyczyńską (od 1883), miał pięcioro dzieci (trzy córki i dwóch synów).
W Poznaniu, Środzie Wlkp. i Kostrzynie patronuje nazwom ulic. W Kostrzynie znajduje się również tablica ku jego czci:
"Doktor Roman Szymański
1840-1908
Rodem z Kostrzyna, zasłużony w walce o Polkość,
działacz ruchu mieszczańskiego w Wielkopolsce, publicysta i redaktor "Orędownika"
Fot: Urząd Miejski w Kostrzynie
Komentarze (2)
Aktualności |
najnowsze | najpopularniejsze |
· W gminie Kostrzyn drugiej tury nie ma, ale cisza wyborcza i tak obowiązuje
(20-04-2024 00:09)
· Babski Targ w Pobiedziskach – by pomóc 8-letniej Marcelince z guzem mózgu
(19-04-2024 16:06)
· Na dobre ruszyła runda wiosenna. Maratończycy w nowych koszulkach {◎ GALERIA ZDJĘĆ}
(19-04-2024 15:24)
· Benzyna i olej napędowy poniżej 7 zł, LPG – w okolicach 3 złotych {RAPORT}
(19-04-2024 13:14)
· Gwiazdowo: Pożar kuchenki gazowej
(19-04-2024 02:02)
· Proboszcz Parafii bł. Jolanty odwołany! Ma zarzut wykorzystania seksualnego nieletniego [AKTUALIZACJA]
(07-12-2023 04:12)
· Brutalny napad na DK92: "Gwałtowanie hamowali, skopali samochód i wybili szybę"
(24-05-2023 16:33)
· Kostrzyn: Przy Warszawskiej powstaje druga galeria handlowa
(12-01-2024 08:16)
· 30 szczęśliwych małżonków świętowało złote gody {◎ GALERIA ZDJĘĆ, ►FILM}
(03-03-2023 05:28)
· Są ze sobą pół wieku, a nawet 60 lat {◎ GALERIA ZDJĘĆ, ►FILM}
(02-03-2024 07:30)
Niezapominajka |
kwi
14:00
KOSTRZYN, stadion ul. Sportowa 12
1922 Lechia Kostrzyn - LKS Ślesin
kwi
11:00
KOSTRZYN, hala sportowa, ul. Piasta 1 (Szkoła Podstawowa nr 1)
Lechia Kostrzyn II - Vitcovia Witkowo
kwi
17:00
Kino za rogiem Kostrzyn ul. Poznańska 24 (budynek Biblioteki)
Spotkanie z Adamem Woronowiczem - aktorem filmowym i teatralnym
kwi
17:00
Miejsko-Gminny Ośrodek Kultury "Kostrzynianka" ul. Poznańska 33, Kostrzyn
"Zostań Gwiazdą" - finał Konkursu Piosenkarskiego dla dzieci młodzieży "Zostań Gwiazdą"
17:00
Miejsko-Gminny Ośrodek Kultury "Kostrzynianka" ul. Poznańska 33, Kostrzyn
Finał Gminnego Konkursu Piosenki Szkolnej "Zostań gwiazdą!"
Sonda |
Komentarze |
najnowsze | najwięcej |
· My "Rzemieślnicy" czekamy na nowe wytyczne unijne dot. modernizacji ...
(19-04-2024 11:08)
· Termomodernizacja budynku Lechii. Kto ją wykonał? Czy mamy się bać, że ...
(19-04-2024 09:10)
· Jest o czym dyskutować. Na przykład o tym jak Pani Jankowiak traktuje swoich ...
(17-04-2024 20:02)
· @Beata: I bardzo dobrze. A o czym tu już dyskutować. Jest po wyborach. Był ...
(17-04-2024 15:43)
· Ale cisza
(17-04-2024 08:23)
· 28 kandydatów chce zostać radnym. Szymon Matysek jedynym kandydatem na ... (219)
· Blisko 22 mln zł na wydatki majątkowe – uchwalono budżet na 2023 rok (180)
· MINI-debata z kandydatami do rady gminy – okręg nr 11: Andrzejewo i os. ... (134)
· Zarejestrowano 23 kandydatów do Rady Miejskiej Gminy Kostrzyn [AKTUALIZACJA] (107)
· MINI-debata z kandydatami do rady gminy – okręg nr 3: Antonin, Brzeźno, ... (87)
Ogłoszenia |
· Chcesz pozdrowić sąsiada? Nie wiesz, jak sprzedać samochód lub ...
(27-08-2018 00:00)
Zapisz się na listę mailingową: