W całej Polsce jest ponad 40 tysięcy sołtysów, z czego 21 z nich to gospodarze sołectw w gminie Kostrzyn. 11 marca obchodzony jest Dzień Sołtysa.

– Nie da się ukryć, że wieś bardzo się zmieniła, a w szczególności ta w powiecie poznańskim. Wielu ludzi, przeprowadza się z miast właśnie na wieś. To centrum ich życia. Sołtys jest osobą, której działania są nie do przecenienia. Jest głosem swojej lokalnej społeczności, który dociera do nas – zaznacza Jan Grabowski, starosta poznański.

Sołtysi pozyskują środki na budowę dróg, chodników czy oświetlenia. Starają się, aby w ich wsiach infrastruktura nie odbiegała jakością od miejskiej. Organizują festyny, imprezy integracyjne, są osobami zaangażowanymi w życie swoich małych społeczności, choćby dlatego, iż zyskali zaufanie społeczne podczas wyborów.

A na czym polega funkcja sołtysa? Sołtys reprezentuje wieś, sołectwo, zwołuje zebrania wiejskie, realizuje uchwały rady gminy dotyczące sołectwa, a także umożliwia zapoznanie się z uchwałami rady jak najszerszemu kręgowi mieszkańców sołectwa, w zakresie ustalonym przez radę gminy dokonuje poboru podatków rolnego i leśnego jako inkasent organu podatkowego, uczestniczy w sesjach rady gminy, a także w pracach jej organów bez prawa do głosowania, a także zobowiązany jest brać udział w posiedzeniach komisji rady gminy, jeśli rozpatrywane są sprawy sołectwa.

Sołtys jest przedstawicielem jednostki pomocniczej gminy, tak jak w mieście, np. w Poznaniu funkcję tą pełni rada osiedla.

Historia sołtysa sięga już średniowiecza, kiedy to był on postawiony przez feudalnego pana na czele wsi lokowanej na prawie niemieckim. Sołtysem mógł być szlachcic, mieszczanin lub chłop. Do praw sołtysa należało zbieranie czynszu, przewodniczenie ławie wiejskiej, partycypowanie w dochodach feudała (1/6 czynszów i 1/3 kar sądowych), prawo posiadania jatek, młyna itp. Miał obowiązek konnej służby wojskowej jako panosza. Znaczenie społeczne i ekonomiczne sołtysów było względnie mocne, a bywało częstym zjawisko przenoszenia się sołtysów lub ich dzieci do stanu rycerskiego. Potencjał sołtysów bywał na tyle silny, że ekonomicznie przewyższali czasem drobne rycerstwo, szczególnie rekrutujące się z ubogich ministeriałów lub włodyków.

Z tego względu szlachta wymogła na Jagielle Statut warcki (1423), na mocy którego szlachcice mogli wykupywać sołectwa. Z biegiem czasu od wieku XV do XVII sołtysi stali się nadzorcami pańszczyźnianymi i pomocnikami właścicieli wsi.

W Polsce rozbiorowej i w okresie międzywojennym sołtys stał na czele najniższej jednostki podziału administracyjnego – gromady.

W latach 1954–1972 sołtys był pośrednikiem między mieszkańcami wsi a gromadzką radą narodową, po 1973 roku między mieszkańcami a gminną radą narodową oraz naczelnikiem gminy.

Od 1990 roku sołtys jest organem wykonawczym jednostki pomocniczej gminy, sołectwa. Sołtys jest wybierany przez zebranie wiejskie. Działalność sołtysa wspiera rada sołecka. Sołtys korzysta z ochrony prawnej przysługującej funkcjonariuszom publicznym. Szczegółowe regulacje uprawnień sołtysa regulowane są w statucie sołectwa uchwalanym przez radę gminy.

Obecnie w Polsce jest ponad 40 tys. sołtysów (w 2011 r. było ich dokładnie 40 540).

Wszystkim Sołtyską i Sołtysom nie tylko z okazji dzisiejszego święta składamy najlepsze życzenia: pomyślności, sukcesów i satysfakcji z pełnionej funkcji.

Fot: Janusz Ludwiczak

ZOBACZ TAKŻE: Jakub Witkowski został nowym sołtysem Węgierskiego i Ługowin

ZOBACZ TAKŻE: Zadysponowano ponad 425 tys. zł. dla sołectw – Fundusz Sołecki 2020

ZOBACZ TAKŻE: Sołtyski Sannik i Wiktorowa zostały nagrodzone przez Starostę Poznańskiego

ZOBACZ TAKŻE: Aktualności » Sołectwa